Kiedy obowiązuje nakaz noszenia pasów w samochodzie?
Obowiązek zapinania pasów reguluje ustawa Prawo o ruchu drogowym, a konkretnie jej 39 artykuł. Znajdziemy w nim następującą informację:
Kierujący pojazdem samochodowym oraz osoba przewożona takim pojazdem wyposażonym w pasy bezpieczeństwa są obowiązani korzystać z tych pasów podczas jazdy.
Zasada jest więc bardzo prosta – niezależnie od tego, czy jesteś kierowcą, czy pasażerem, jesteś zobowiązany zapinać pasy bezpieczeństwa. Co ważne, dotyczy to zarówno podróżujących na przednich, jak i tylnych fotelach. Jeżeli nie dopilnujesz tego obowiązku, jesteś narażony na mandat za brak pasów.
Od powyższej zasady istnieje tylko kilka wyjątków, o których więcej powiemy w dalszej części artykułu.
Uwaga! Pasami powinny być również zapięte foteliki bezpieczeństwa oraz inne urządzenia przytrzymujące dla dzieci (należy instalować je w pojeździe zgodnie z zaleceniami producenta).
Czy za brak pasów w samochodzie kierowca i pasażerowie otrzymają mandat?
Tak, jeżeli jesteś kierowcą pojazdu, możesz otrzymać mandat za brak pasów. Jego wysokość to 100 zł oraz 5 punktów karnych.
Warto przy tym pamiętać, że jako kierujący pojazdem jesteś zobowiązany dopilnować, by pasy zapięte mieli również pasażerowie. Co w sytuacji, gdy tego nie zrobisz? Otrzymasz dodatkowe 5 punktów karnych, a podróżujący zapłaci mandat za brak pasów – również w wysokości 100 zł.
Uwaga! Od 1 stycznia 2022 roku obowiązuje w Polsce nowy taryfikator mandatów. Wprowadził on znacznie wyższe kary dla osób niestosujących się przepisów ruchu drogowego. Warto więc zapoznać się z nim, by dowiedzieć się, jaki mandat grozi Ci w konkretnych sytuacjach.
Kto musi zapłacić mandat za brak pasów?
Mandat za brak pasów zapłaci każdy, kto nie dopilnował tego obowiązku. Kara dotyczy więc nie tylko kierowcy, ale również jego pasażerów – jeżeli podróżują z Tobą 3 osoby i żadna z nich nie zapięła pasów bezpieczeństwa, każda z osobna zapłaci 100 zł mandatu.
Dodatkowe punkty karne pojawią się jednak tylko na koncie kierowcy. Chcesz wiedzieć więcej na ten temat? Sprawdź, jakie zmiany w punktach karnych weszły w życie w 2022 roku.
Jakie są wyjątki od obowiązku noszenia pasów i czy można uniknąć mandatu?
Jak wspomnieliśmy wcześniej, istnieje kilka wyjątków od obowiązku zapinania pasów w samochodzie. Nie muszą tego robić:
- osoby posiadające zaświadczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do używania pasów bezpieczeństwa;
- kobiety w widocznej ciąży;
- kierowcy taksówek podczas przewozu pasażera;
- instruktorzy jazdy w czasie szkolenia oraz egzaminatorzy w czasie egzaminowania;
- policjanci, żołnierze oraz funkcjonariusze ABW, AW, SKW, SWW, CBA, SG, SC-S, SW w trakcie przewożenia osoby zatrzymanej;
- funkcjonariusze BOR na służbie;
- żołnierze Żandarmerii Wojskowej podczas wykonywania czynności ochronnych;
- członkowie zespołu medycznego w trakcie udzielania pomocy medycznej;
- konwojenci podczas przewożenia wartości pieniężnych;
- osoby chore lub niepełnosprawne, które są przewożona na noszach albo wózku inwalidzkim;
- dzieci poniżej 3 lat przewożone pojazdem kategorii M2 i M3;
- dzieci przewożone na zasadach przewidzianych w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego.
Jeżeli więc należysz do którejś z tych grup, nie grozi Ci mandat za brak pasów.
Czy brak zapiętych pasów wpływa na wysokość odszkodowania?
Mandat za brak pasów to tylko jedna z finansowych konsekwencji niedopilnowania tego podstawowego obowiązku. Jeżeli jesteś poszkodowanym w zdarzeniu drogowym, Towarzystwo Ubezpieczeniowe może odmówić Ci albo zmniejszyć wysokość odszkodowania (jest to zależne od zapisów zawartych w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia).
Z czego to wynika? Otóż niezapięcie pasów bezpieczeństwa może zostać uznane za przyczynienie się do zwiększenia rozmiarów szkody. Informacje na ten temat znajdują się w art. 362 Kodeksu Cywilnego:
Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.
W praktyce oznacza to, że odszkodowanie z ubezpieczenia samochodu (OC) może nie być wypłacone w 100% – zostanie pomniejszone o kilkadziesiąt procent, w zależności od tego, czy niezapięte pasy miały wpływ na przyczynienie się do rozmiaru szkody. Co więcej, niedopilnowanie tego obowiązku może skutkować tym, że ubezpieczyciel odmówi wypłaty odszkodowania z polisy NNW.
Dlaczego warto zawsze zapinać pasy podczas jazdy samochodem?
Jest to niezwykle istotne – nie tylko po to, by uniknąć mandatu za brak pasów i mieć możliwość pokrycia wszelkich szkód z polisy ubezpieczeniowej, ale również aby ochronić swoje zdrowie i życie.
Okazuje się, że pasy bezpieczeństwa mogą zwiększyć szanse na przeżycie wypadku samochodowego nawet o 65 procent. Utrzymują bowiem ciało w miejscu i zabezpieczają przed wypadnięciem – np. przez przednią szybę samochodu. Musisz pamiętać, że w przypadku zderzenia Twoje ciało nabiera bardzo dużej energii, w wyniku czego przy prędkości 50 km/h może zostać wyrzucone z siedzenia z siłą 2,5 ton.
Dotyczy to nie tylko kierowcy, ale również osób siedzących na tylnych fotelach, które w momencie zderzenia stają się „żywymi pociskami”, stanowiąc ogromne zagrożenie dla kierującego pojazdem i pasażera z przodu.
Mandat za brak pasów – podsumowanie
Mandat za brak pasów to nic w porównaniu do tego, jakie konsekwencje mogą ponieść podróżujący podczas kolizji lub wypadku. Nawet przy stosunkowo niewielkich prędkościach, rzędu 30-40 km/h, możesz odnieść poważne obrażenia ciała. Dlatego zawsze zapinaj pasy i dopilnuj, by robiły to również osoby podróżujące razem z Tobą!
