Wypadki w polskich szkołach 2023/2024 – raport i wnioski

Blog

Nnw Szkolne powrót do kategorii

Wypadki w polskich szkołach 2023/2024

W polskich placówkach oświatowych odnotowano 25 012 wypadków. To nie tylko statystyka — to realne urazy, przerwy w nauce i koszt organizacyjny dla szkół oraz rodzin. Co mówi o nich chłodna analityka? Że obraz jest zaskakująco spójny: ryzyko kumuluje się tam, gdzie jest ruch, a najczęstszym „sprawcą” jest… nieuwaga. Analizujemy dane udostępnione na stronie dane.gov.pl.

Gdzie dochodzi do wypadków?

Jeśli myślisz „korytarze i schody”, jesteś blisko — ale nie najbliżej. Ponad 2 na 3 wypadki (66,7%) zdarzają się w strefach sportowych:

sala gimnastyczna – 12 158 zdarzeń (48,6% wszystkich),
boisko – 3 572 (14,3%),
inne obiekty sportowe – 950.

Dopiero potem są ciągi komunikacyjne – 3 186 (12,7%), sale lekcyjne – 1 622 (6,5%) i place zabaw – 1 203 (4,8%). Wypadki w przestrzeni publicznej typu ulica/droga to 0,6%. Największy efekt prewencyjny osiągniemy, inwestując w bezpieczeństwo zajęć ruchowych i infrastruktury sportowej — tam naprawdę „dzieje się” najwięcej.

Kiedy to się dzieje? WF rządzi (niestety)

Po stronie zajęć szkolnych statystyka jest równie wyrazista:

wychowanie fizyczne – 14 469 zdarzeń (57,8%),
przerwy międzylekcyjne – 4 340 (17,4%),
inne zajęcia – 3 260 (13,0%),
inne zajęcia edukacyjne – 1 569 (6,3%),
zawody sportowe – 678 (2,7%).

To wprost łączy się z geografią ryzyka: ruch + tłum + dynamika = więcej zdarzeń.

Top 5 przyczyn odpowiada za ponad 96% zdarzeń:

Nieuwaga ucznia – 12 595 (50,4%)
Inna przyczyna – 4 691 (18,8%)
Działania nieumyślne ucznia – 3 813 (15,2%)
Działania nieumyślne innej osoby – 1 730 (6,9%)
Uderzenie nieumyślne – 1 385 (5,5%)

Wnioski? Największy „lewar” to zarządzanie uwagą i regułami gry, a nie wyłącznie sprzęt czy procedury BHP. Prostsze zasady, mniejsze grupy, czytelne sygnały na sali — to pierwsza linia obrony.

Jak poważne są urazy?

Wypadki ciężkie: 120 (ok. 0,5%).
Wypadki śmiertelne: 3.

Na szczęście są rzadkie, ale każdy taki przypadek to obowiązek zadania trudnego pytania: co można było zrobić wcześniej?

Kto doświadcza wypadków najczęściej?

Zdecydowanie szkoły podstawowe – 17 776 zdarzeń (71,1%). Dalej:

licea ogólnokształcące – 2 745 (11,0%),
technika – 2 732 (10,9%),
przedszkola – 897 (3,6%),
branżowe szkoły I stopnia – 628 (2,5%).

To wskazuje, że edukacja bezpieczeństwa i nawyków powinna być najmocniej osadzona w klasach 1–8 — tam skalę czuć najbardziej.

Top 5 województw (liczba i udział):

Śląskie – 4 413 (17,6%)
Małopolskie – 2 923 (11,7%)
Mazowieckie – 2 590 (10,4%)
Wielkopolskie – 1 924 (7,7%)
Lubelskie – 1 787 (7,1%)

Częściowo to efekt liczby uczniów i gęstości szkół, ale dla samorządów to jasny sygnał: programy prewencyjne warto tworzyć regionalnie (inna infrastruktura, inne nawyki ruchowe, inne realia naboru).

Sposoby na poprawę bezpieczeństwa

1) WF „na miarę” hali i grupy
Zamiana „wszyscy gramy na jeden kosz” na stacje aktywności, limity grup przy dynamicznych grach, jasne „zasady kontaktu”.

2) 5-minutowy audyt przed lekcją
Czy podłoga jest sucha? Czy bramki są kotwione? Czy siatki/ławki nie wchodzą w strefę gry?

3) Mikrotrening bezpiecznego upadania (klasy 1–4)
Proste sekwencje na materacach potrafią istotnie ograniczyć skręcenia i stłuczenia.

4) „Ruch drogowy” na korytarzu
Piktogramy + jedna tablica zasad = mniej zderzeń w godzinach szczytu (wejścia/wyjścia, duże przerwy).

5) Plac zabaw z checklistą
Raz w tygodniu szybki przegląd: stan nawierzchni, elementy wystające, amortyzacja upadków.

6) Linie boisk i strefy buforowe
Dorysowane strefy bezpieczeństwa wokół sprzętu zmniejszają „bezmyślne” wejścia w tor biegu/kopnięcia.

7) Krótkie, powtarzalne komunikaty
Zamiast jednorazowej pogadanki — 30 sekund zasad na starcie każdej lekcji WF. To działa na uwagę.

8) Współpraca z rodzicami
Jedna kartka A4 na zebranie: kask na hulajnogę/rower, buty do sali, podstawowe rozgrzewki „przed osiedlową piłką”.

9) Polityka NNW jako druga linia obrony
NNW szkolne nie zastąpi prewencji, ale przyspiesza leczenie i rehabilitację, gdy już dojdzie do urazu. Warto dopasować zakres do profilu szkoły (dużo sportu? — postaw na wyższe świadczenia za urazy narządu ruchu).

Najważniejsze informacje

Skala: 25 012 wypadków łącznie; najwięcej w strefach sportowych (66,7%).
Czas i miejsce: WF (57,8%) i przerwy (17,4%); korytarze to 12,7%, sale lekcyjne 6,5%.
Przyczyny: nieuwaga ucznia (50,4%) + działania nieumyślne (własne i innych) = ~77% wszystkich zdarzeń.
Poważne przypadki: 120 ciężkich, 3 śmiertelne.
Gdzie działać najpierw: podstawówki, sale/boiska, przerwy.

Aleksandra Madejska

Doświadczona ekspertka w zakresie ubezpieczeń NNW, z kilkuletnim stażem w branży. Specjalizuje się w polisach dla rodzin i placówek oświatowych. Autorka publikacji i poradników, pomaga rodzicom zapewnić dzieciom pełną ochronę.