Numer IBAN – co to jest i do czego jest potrzebny?

Co to jest IBAN?

Według raportu E-commerce w Polsce 2021 ponad ¾ internautów w naszym kraju kupuje online. Aż 32% z nich deklaruje zamawianie produktów w zagranicznych sklepach, a wiele osób kojarzy takie marki, jak Aliexpress, Ebay czy Amazon. Warto jednak wiedzieć, że finalizowanie zagranicznych transakcji nie byłoby możliwe, gdyby nie numer IBAN. Co to takiego?

IBAN (International Bank Account Number), czyli Międzynarodowy Numer Rachunku Bankowego, to standardowy format numeracji rachunków bankowych, który ułatwia dokonywanie przelewów międzynarodowych. Numer IBAN identyfikuje rachunek bankowy w sposób jednoznaczny, co minimalizuje ryzyko błędów przy realizacji transakcji finansowych.

IBAN w Polsce

W Polsce IBAN składa się z 28 znaków. Pierwsze dwa to kod kraju (PL), kolejne dwie cyfry to cyfry kontrolne, a pozostałe 24 znaki to Numer Rachunku Bankowego (NRB).

Przykładowy numer IBAN w Polsce wygląda następująco: PL12 3456 7890 1234 5678 9012 3456

Dzięki temu standardowi numer polskiego rachunku może być używany w transakcjach międzynarodowych.

Konstrukcja numeru IBAN

Konstrukcja numeru IBAN obejmuje następujące elementy:

• Kod kraju – np. PL dla Polski.

• Cyfry kontrolne – dwie cyfry weryfikacyjne obliczane na podstawie pozostałych elementów numeru.

• Numer rachunku klienta – zawiera numer rozliczeniowy banku i indywidualny numer rachunku bankowego.

Struktura numeru IBAN jest zgodna z międzynarodowym standardem ISO 13616.

Kod IBAN a NRB

Numer Rachunku Bankowego (NRB) to krajowy format numeracji rachunków w Polsce, wykorzystywany do przelewów krajowych. IBAN to jego międzynarodowy odpowiednik, rozszerzony o kod kraju i cyfry kontrolne.

Przykładowo:

• NRB: 12345678901234567890123456

• IBAN: PL12 3456 7890 1234 5678 9012 3456

Numer IBAN wystarczy, aby wykonać zarówno przelew krajowy, jak i zagraniczny.

W Polsce standardem opisującym numery rachunków bankowych jest NRB, który składa się z 26 cyfr:

• pierwsze dwie cyfry to suma kontrolna numeru rachunku;

• osiem kolejnych cyfr to numer rozliczeniowy konkretnego banku, który umożliwia zidentyfikowanie instytucji finansowej;

• szesnaście kolejnych cyfr to indywidualny numer rachunku klienta banku.

W praktyce Numer Rachunku Bankowego jest zgodny ze standardem IBAN. Co to oznacza? Przede wszystkim, że ciąg cyfr określających NRB nie różni się od IBAN – jedyną różnicą jest wstawienie przed tym drugim kodu PL.

Uwaga! Rachunek w formacie NRB zapisywany może być na dwa sposoby – w jednym ciągu (w systemach bankowych) albo poprzez rozdzielenie każdej z trzech sekcji (np. w formie papierowej, by uzyskać większą czytelność numeru konta).

Format numeru IBAN

Format numeru IBAN jest określony przez standard ISO. Każdy kraj ma zdefiniowaną maksymalną długość numeru IBAN oraz strukturę zawierającą cyfry kontrolne i numer rozliczeniowy banku.

Długość numeru IBAN różni się w zależności od kraju. Dla przykładu:

• Polska: 28 znaków

• Niemcy: 22 znaki

• Francja: 27 znaków

Pełna lista kodów krajów IBAN dostępna jest na stronach międzynarodowych instytucji finansowych.

Jak sprawdzić IBAN?

Aby sprawdzić poprawność numeru IBAN, można skorzystać z internetowych narzędzi do weryfikacji numeru IBAN. Wystarczy wprowadzić numer, aby zweryfikować jego strukturę i cyfry kontrolne.

Jeżeli chcesz zweryfikować poprawność numeru IBAN, możesz skorzystać z narzędzi dostępnych w internecie albo zrobić to samodzielnie. Cały proces jest naprawdę prosty i przedstawimy go w 4 krokach (dla polskiego numeru IBAN).

• Krok 1. Rozpisz numer IBAN w formacie PLKKAAAAAAAABBBBBBBBBBBBBBBB i sprawdź, czy posiada liczbę znaków adekwatną do danego kraju – w tym wypadku powinno to być 28.

• Krok 2. Przenieś pierwsze cztery znaki na koniec całego numeru, w wyniku czego otrzymasz następujący zapis: AAAAAAAABBBBBBBBBBBBBBBBPLKK.

• Krok 3. Zamień kod kraju na wartość liczbową, zakładając, że w alfabecie literze A odpowiada liczba 11, B liczba 12 itd. W przypadku kodu PL wartość liczbowa będzie więc wynosiła 2521, a Ty otrzymasz następujący zapis: AAAAAAAABBBBBBBBBBBBBBBB2521KK.

• Krok 4. Uzupełnij wszystkie liczby w ciągu, przepisując numer IBAN, a następnie podziel uzyskany numer przez 97. Jeżeli reszta z przeprowadzonego działania wynosi 1, oznacza to, że numer IBAN jest prawidłowy.

Pamiętaj! Każdy kod kraju jest inny, dlatego weryfikując poprawność IBAN dla zagranicznych rachunków, musisz wpisać ten prawidłowy, a następnie przekształcić go na wartość liczbową, zgodnie z zaprezentowanym powyżej schematem. Dla przykładu w Austrii występuje kod AT, a więc jego liczba to 1028.

Co to jest IBAN banku?

IBAN banku to numer rachunku klienta w formacie międzynarodowym. Jest unikalny dla każdego rachunku i umożliwia jego jednoznaczną identyfikację w międzynarodowym systemie finansowym.

Jak znaleźć numer IBAN?

Numer IBAN można znaleźć na:

• Wyciągu bankowym

• W aplikacji mobilnej banku

• Na stronie internetowej banku

Przykładowy numer IBAN dla klienta PKO Bank Polski to: PL12 1020 1026 0000 0000 1234 5678.

Przelew zagraniczny a numer IBAN

Do realizacji przelewu zagranicznego numer IBAN odbiorcy jest niezbędny. Ponadto często wymagany jest również kod SWIFT/BIC, który identyfikuje bank odbiorcy.

Przykłady kodów SWIFT/BIC:

• PKO BP: BPKOPLPW

• ING Bank: INGBPLPW

Kod SWIFT a numer IBAN

Kod SWIFT (BIC) to międzynarodowy kod identyfikujący bank w systemie SWIFT. Kod BIC (SWIFT) i numer IBAN razem umożliwiają szybkie i bezpieczne przesyłanie pieniędzy między bankami na całym świecie.

Numer IBAN w polskich bankach

Każdy bank w Polsce generuje numer IBAN zgodny ze standardem. Długość numeru IBAN jest zawsze taka sama i wynosi 28 znaków.

Numer IBAN w Polsce, oprócz kodu kraju (PL), składa się zawsze z 26 cyfr. Dzięki nim możesz sprawdzić, do jakiego banku przyporządkowany jest dany rachunek. Wystarczy tylko zwrócić uwagę na pierwsze cztery cyfry występujące po sumie kontrolnej (PL KKAAAAAAAABBBBBBBBBBBBBBBB), które stanowią identyfikator instytucji finansowej.

Jakie identyfikatory przypisane są do poszczególnych banków?

• Narodowy Bank Polski – 1010;

• PKO BP – 1020;

• Alior Bank – 2490;

• Citi Handlowy – 1030;

• Credit Agricole – 1940;

• Getin Noble Bank – 2480;

• ING Bank Śląski – 1050;

• BGK – 1130;

• mBank – 1140;

• Bank Millennium – 1160;

• Pekao SA – 1240;

• Bank Pocztowy – 1320;

• BOŚ Bank – 1540;

• SGB – Bank – 1610;

• Plus Bank – 1680;

• Nest Bank – 1870;

• Bank Polskiej Spółdzielczości – 1930;

• BNP Paribas – 2030;

• Santander Bank – 2120;

• Toyota Bank – 2160.

Jak sprawdzić, w którym banku założono rachunek bankowy? Jest to możliwe np. na stronie internetowej Narodowego Banku Polskiego.

Konstrukcja IBAN a przelewy międzynarodowe

W międzynarodowym systemie finansowym numer IBAN wystarczy do realizacji większości transakcji zagranicznych. Aby sprawdzić poprawność numeru, warto skorzystać z narzędzi online.

Przykłady kodu IBAN w innych krajach

Każdy kraj posiada unikalną strukturę IBAN. Przykłady:

• Niemcy: DE89 3704 0044 0532 0130 00

• Wielka Brytania: GB29 NWBK 6016 1331 9268 19

Numer IBAN odbiorcy w każdym kraju jest niezbędny do realizacji przelewu zagranicznego.

IBAN a transakcje SEPA – klucz do szybszych przelewów euro

IBAN jest podstawowym identyfikatorem rachunku w ramach Single Euro Payments Area (SEPA), czyli wspólnego obszaru płatności w euro obejmującego państwa EOG oraz kilka krajów powiązanych. Dzięki jednolitemu polu „IBAN” banki w systemie SEPA automatycznie kierują i rozliczają przelewy, co znacząco skraca czas księgowania (SEPA ułatwia rozliczenia w euro). W praktyce wystarczy poprawny IBAN odbiorcy, aby wykonać przelew SEPA z Polski do innego kraju członkowskiego – dodatkowy kod BIC/SWIFT wymagany jest coraz rzadziej, bo większość banków pobiera go z tego samego rejestru.

Pytanie: Czy do przelewu SEPA potrzebuję wyłącznie IBAN, czy także kod BIC?
Odpowiedź: W większości banków wystarczy sam IBAN; BIC wymagany jest tylko przy rachunkach w instytucjach, które nie obsługują automatycznego mapowania kodów.

Gdzie znaleźć IBAN w bankowości internetowej

Najprostszym sposobem sprawdzenia numeru IBAN jest zalogowanie się do panelu bankowości internetowej. Po wejściu w szczegóły rachunku osobistego system zazwyczaj pokazuje pełny format IBAN wraz z przyciskiem „Kopiuj” (bankowość internetowa wyświetla IBAN klienta). Dzięki temu możesz błyskawicznie wkleić numer do formularza przelewu lub udostępnić go kontrahentowi, eliminując ryzyko pomyłki przy ręcznym przepisywaniu.

Pytanie: Nie widzę IBAN-u w swoim e-koncie – co mogę zrobić?
Odpowiedź: Sprawdź zakładkę „Szczegóły rachunku” lub „Dane do przelewu”. Jeśli opcja jest ukryta, włącz widok zaawansowany lub skontaktuj się z infolinią banku.

Numer IBAN od konsultanta banku – gdy brakuje dostępu online

Jeżeli nie korzystasz z usług online albo potrzebujesz natychmiastowego potwierdzenia, numer IBAN uzyskasz bezpośrednio od konsultanta w oddziale lub przez infolinię. Wystarczy podać numer klienta lub potwierdzić tożsamość, a pracownik banku wygeneruje i odczyta poprawne dane (konsultant banku przekazuje IBAN na żądanie). Takie rozwiązanie jest szczególnie pomocne w sytuacjach awaryjnych lub dla osób mniej zaznajomionych z kanałami cyfrowymi.

Pytanie: Czy bank może przesłać mi IBAN SMS-em lub e-mailem po rozmowie z konsultantem?
Odpowiedź: Tak, większość instytucji umożliwia wysłanie numeru IBAN na zaufany kanał (SMS/e-mail) po pozytywnej weryfikacji klienta, co dodatkowo minimalizuje ryzyko błędu.

Sprawdzanie numeru IBAN w aplikacjach IKO i iPKO

Korzystając z aplikacji mobilnych IKO lub iPKO, użytkownik może podejrzeć numer IBAN od razu po wejściu w szczegóły rachunku (PKO BP udostępnia aplikację IKO). Wystarczy wybrać konto, kliknąć „Dane do przelewu”, a system wyświetli IBAN wraz z przyciskiem „Kopiuj”, co skraca czas wpisywania i minimalizuje ryzyko pomyłki przy wysyłaniu przelewu zagranicznego. Funkcja ta działa zarówno w aplikacji na Androida, jak i na iOS, a nadany przez PKO BP kod banku 1020 automatycznie pojawia się w numerze, dzięki czemu klient nie musi nic wyliczać ręcznie.

Pytanie: Jak skopiować IBAN w aplikacji IKO najszybciej?
Odpowiedź: Po zalogowaniu przejdź do konta → „Szczegóły” → dotknij ikony „Kopiuj” obok pola IBAN; numer zostanie zapisany w schowku telefonu.

IBAN w umowie o prowadzenie rachunku

Numer IBAN znajduje się nie tylko na wyciągu, lecz także w umowie o prowadzenie rachunku, którą klient otrzymuje przy zakładaniu konta (IBAN zawiera kod kraju PL + 26 cyfr). Dokument ten zawiera pełny format IBAN wydrukowany najczęściej na pierwszej lub drugiej stronie, obok danych posiadacza konta. Warto zachować umowę w formie papierowej lub PDF – dzięki temu, nawet bez dostępu do bankowości internetowej, można bezpiecznie przekazać swój numer podczas realizacji przelewów międzynarodowych.

Pytanie: Czy wydrukowana umowa jest akceptowana jako potwierdzenie IBAN?
Odpowiedź: Tak, większość instytucji (np. pracodawcy zagraniczni) przyjmuje umowę rachunku jako oficjalny dokument potwierdzający poprawność numeru IBAN.

Kroki do wykonania przelewu zagranicznego

Aby wysłać przelew zagraniczny, zaloguj się do bankowości internetowej lub udaj się do oddziału banku. Wybierz opcję „przelew zagraniczny”, wpisz dane odbiorcy (IBAN, nazwa banku, kod SWIFT/BIC, imię i nazwisko/nazwa firmy, adres), wprowadź kwotę i wybierz walutę, a następnie sprawdź poprawność danych i zatwierdź dyspozycję. IBAN identyfikuje rachunek bankowy; BIC identyfikuje bank).

Pytanie: Jakie są podstawowe kroki, by zrobić przelew zagraniczny online?
Odpowiedź: Zaloguj się, wybierz „przelew zagraniczny”, uzupełnij dane odbiorcy (w tym IBAN i SWIFT/BIC), wskaż kwotę i walutę, a na końcu zatwierdź.

Do realizacji przelewu międzynarodowego podaj: numer konta IBAN odbiorcy, nazwę jego banku oraz kod SWIFT/BIC, a także pełne dane odbiorcy (imię i nazwisko lub nazwa firmy) i adres. Te informacje pozwalają bankom prawidłowo zidentyfikować rachunek i instytucję (IBAN identyfikuje rachunek; SWIFT łączy banki na świecie).

Pytanie: Czy zawsze muszę wpisywać adres odbiorcy?
Odpowiedź: W formularzach przelewów zagranicznych pola adresowe często są wymagane — służą do jednoznacznej identyfikacji odbiorcy w systemach SWIFT/SEPA.

W formularzu wskaż kwotę oraz walutę przelewu. Wybór waluty wpływa na sposób rozliczenia, potencjalne przewalutowanie i końcową kwotę, którą zobaczy odbiorca. Przed zatwierdzeniem sprawdź, czy waluta rachunku odbiorcy odpowiada walucie przelewu (SEPA obsługuje euro; SWIFT obsługuje różne waluty).

W sekcji kosztów wskaż, kto je ponosi: nadawca, odbiorca lub obie strony. Wybór opcji kosztowej określa, jak banki rozdzielą opłaty związane z transferem (SWIFT generuje koszty rozliczeniowe). Jasny wybór opcji pozwala przewidzieć kwotę, która dotrze na konto odbiorcy.

Pytanie: Dlaczego mam wybierać, kto płaci koszty przelewu?
Odpowiedź: To determinuje, czy pełna kwota trafi do odbiorcy, czy zostanie pomniejszona o opłaty po drodze (BIC wskazuje bank odbiorcy).

Przelewy SEPA a przelewy SWIFT — szybkość i koszty

SEPA służy do przelewów w euro w krajach strefy SEPA i jest zazwyczaj tańsza i szybsza niż SWIFT, który obsługuje różne waluty i kierunki. Wybór schematu wpływa na czas i koszt rozliczenia (SEPA ułatwia rozliczenia w euro; SWIFT realizuje transfery międzynarodowe).

Pytanie: Kiedy wybrać SEPA, a kiedy SWIFT?
Odpowiedź: Jeśli wysyłasz euro w obrębie SEPA, wybierz SEPA; dla innych walut lub krajów — SWIFT.

W ścieżce SWIFT przelew może przechodzić przez banki pośredniczące, które pobierają własne prowizje. To oznacza, że do odbiorcy dotrze kwota pomniejszona o opłaty pośredników, chyba że opcja kosztowa stanowi inaczej (SWIFT angażuje banki pośredniczące; bank pośredniczący pobiera opłatę).

Czas realizacji przelewu międzynarodowego może wynieść kilka dni roboczych, zależnie od wybranego schematu (SEPA vs SWIFT), stref czasowych i kalendarzy bankowych. To normalne okno operacyjne dla przelewów międzybankowych (SEPA przyspiesza księgowanie; SWIFT zależy od ścieżki rozliczeń).

Przed wysyłką sprawdź kursy walut i opłaty. Przewalutowanie oraz taryfy banków wpływają na koszt końcowy i kwotę, którą otrzyma odbiorca. Przejrzyj tabelę opłat, komunikaty w formularzu oraz kursy zastosowane przez bank (waluta wpływa na koszt). To ograniczy ryzyko nieprzyjemnych niespodzianek.

Podsumowanie

IBAN to kluczowy element w międzynarodowym systemie finansowym. Znajomość jego struktury, poprawności oraz wymagań związanych z przelewami międzynarodowymi pozwala na bezproblemowe realizowanie transakcji między państwami. Wyjeżdzasz za granicę i potrzebujesz opłacić hotel przelewem zagranicznym? Rozważ też ubezpieczenie turystyczne, aby kompleksowo zadbać o swój komfort podczas podróży zagranicznej. Zakres ochrony obejmuje podróże prywatne i wyjazdy służbowe. Teraz możesz wykupić je także online!