Co to jest cesja wierzytelności?
Cesja wierzytelności to przekazanie uprawnień do wierzytelności innemu podmiotowi. W praktyce polega na tym, że firma (lub osoba fizyczna) pozbywa się swojego długu, przekazując wszelkie prawa wynikające ze stosunku między dłużnikiem a zbywcą wierzytelności innemu przedsiębiorstwu lub osobie fizycznej. W efekcie to nabywca odpowiada za wyegzekwowanie spłaty długu od kontrahenta i przejmuje wszelkie konsekwencje wynikające z wierzytelności, jak np. roszczenia o zaległe odsetki.
Cesja wierzytelności, nazywana potocznie sprzedażą długu, definiowana jest przez art. 509 Kodeksu cywilnego:
Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Jak wygląda umowa cesji?
Dokumentem, w którym wierzyciel zrzeka się swoich praw do zwrotu długu i jednocześnie przekazuje je innemu podmiotowi lub osobie, jest umowa cesji wierzytelności. Zawarte są w niej między innymi strony cesji, przedmiot długu, potwierdzenie prawa do wierzytelności, a także zgoda na ich przekazanie.
Co więcej, w umowie znajduje się także termin przekazania wierzytelności oraz cena, za jaką cesjonariusz nabywa prawa do długu.
Strony cesji – kto jest wskazany w umowie cesji?
Cesja wierzytelności zawsze posiada dwie strony. Mowa tu o:
- cedencie, czyli dotychczasowym właścicielu wierzytelności;
- cesjonariuszu, czyli nowym właścicielu wierzytelności.
Jak można zauważyć, cesja nie wymaga, by stroną umowy był dłużnik. W efekcie do jej zawarcia nie jest wymagana jego zgoda (chyba, że zastrzegł sobie takie prawo). Obowiązkiem cedenta jest natomiast poinformowanie dłużnika o przekazaniu wierzytelności innemu podmiotowi.
Co powinna zawierać cesja wierzytelności?
Cesja wierzytelności wymaga podpisania stosownej umowy, jednak jej forma może być różna – w zależności od tego, czy wierzytelności przekazywane są na drodze sprzedaży, zlecenia, darowizny czy zamiany.
Pewne jest natomiast, że cesja powinna być sporządzona na piśmie, a w celu zabezpieczenia interesów obu stron umowa może mieć formę aktu notarialnego. Znaleźć się w niej powinny następujące elementy:
- data oraz miejsce zawarcia umowy;
- wskazanie obu stron umowy wraz z danymi (imię i nazwisko, adres itd.);
- przedmiot i wartość wierzytelności;
- termin spłaty długu;
- tytuł prawny do wierzytelności;
- określenie momentu przeniesienia wierzytelności;
- prawa i obowiązki (zarówno wierzyciela, jak i dłużnika);
- określenie strony, która poinformuje dłużnika o tym, że wystąpiła cesja wierzytelności.
Co może być przedmiotem cesji?
Cesja może dotyczyć każdej wierzytelności, która jest zgodna z przepisami prawa. Mowa tu również o wierzytelnościach przedawnionych, zabezpieczonych hipoteką, a nawet przyszłych wierzytelnościach, o ile istnieje wobec nich stosunek prawny (np. umowa przedwstępna).
Ile kosztuje cesja?
Cesja wierzytelności może mieć formę płatną lub nieodpłatną. To, ile będzie kosztować, zależy od warunków umowy sporządzonej z nabywcą długu – warto ustalić tę kwestię jeszcze przed podpisaniem dokumentu.
Uwaga! Cesja wierzytelności jest umową cywilnoprawną, dlatego należy zapłacić od niej podatek PCC (od czynności cywilnoprawnych). Jego wysokość to 1% ceny rynkowej przedmiotu cesji.
Cesja na bank – co to jest i co oznacza?
Kupując mieszkanie lub dom na kredyt hipoteczny, niezbędne jest w większości przypadków wykupienie ubezpieczenia nieruchomości z cesją na bank. Stanowi ona dla banku zabezpieczenie w postaci pokrycia kosztów kredytu na wypadek ryzyk wymienionych w polisie ubezpieczenia kredytowanej nieruchomości.
W praktyce więc, cesja na bank to przeniesienie praw do odszkodowania wypłaconego przez towarzystwo ubezpieczeniowe (otrzyma je nie kredytobiorca, ale bank, który udzielił kredytu hipotecznego).
Ubezpieczenie mieszkania a cesja na bank
Cesja na bank w teorii nie jest obowiązkowa, jednak w zdecydowanej większości przypadków instytucja bankowa, która udziela Ci kredytu hipotecznego, wymagać będzie dostarczenia takiego dokumentu lub zawarcia polisy ubezpieczenia kredytowanej nieruchomości za pośrednictwem banku. W ten sposób zyska zabezpieczenie na wypadek, gdy z jakichś powodów przestaniesz regularnie spłacać raty.
Cesja ubezpieczenia na bank a wypłata odszkodowania
Cesja ubezpieczenia stanowi nie tylko dodatkowe zabezpieczenie dla banku, ale również kredytobiorcy. Jeżeli np. mieszkanie lub dom, na który zaciągnąłeś kredyt hipoteczny, ulegnie zniszczeniu (w wyniku pożaru, powodzi albo innych zdarzeń losowych), pozostaniesz z kredytem do spłacenia. Cesja umożliwi jego spłatę z polisy ubezpieczeniowej.
Warto przy tym pamiętać, że taka cesja nie gwarantuje Ci wypłaty całości odszkodowania. Jeżeli np. Twoja nieruchomość uległa całkowitemu zniszczeniu, a Ty spłaciłeś już część kredytu hipotecznego, bank otrzyma od towarzystwa ubezpieczeniowego odszkodowanie w wysokości pozostałej kwoty (która nie została jeszcze spłacona). Pozostała część odszkodowania trafi do Ciebie.
Uwaga! Bank nie będzie rościł sobie prawa do odszkodowania w przypadku wystąpienia niewielkich szkód. Możesz więc spać spokojnie i mieć pewność, że pieniądze niezbędne do pokrycia drobnych usterek zostaną przekazane właśnie Tobie.
Cesja kredytu hipotecznego
Jeszcze inną umową cywilnoprawną jest cesja kredytu hipotecznego, którą zawierają kredytobiorca oraz osoba trzecia (lub podmiot). Polega ona na przeniesieniu zobowiązań dotyczących spłaty, co w praktyce oznacza, że ktoś inny decyduje się na spłatę kredytu hipotecznego.
Taka cesja jest najczęściej zawierana między małżonkami po rozwodzie. Pomimo podziału majątku, zobowiązania wobec banku pozostają i niezbędne jest uregulowanie wszelkich kwestii związanych z odpowiedzialnością kredytową.
Chcesz wiedzieć więcej na temat kredytów hipotecznych? Sprawdź:
Cesja leasingu
Inną formą cesji jest cesja leasingu, zawierana przez leasingobiorcę oraz inny podmiot, który zobowiązuje się do przejęcia umowy leasingu i co za tym idzie może użytkować dany przedmiot.
Jest ona stosowana najczęściej przez przedsiębiorców i stanowi sposób na odstąpienie od umowy leasingu – np. w sytuacji, gdy podmiot ma problemy finansowe, chce zastąpić użytkowany przedmiot innym (nowocześniejszym) albo nie jest mu on już potrzebny.
Taka cesja powoduje, że leasingobiorca nie narazi się na konsekwencje wynikające z OWUL (Ogólnych Warunków Umowy Leasingu), takich jak kara umowna czy konieczność spłaty wszystkich rat wraz z odsetkami.
Co to jest cesja ubezpieczenia?
Na koniec pozostaje cesja ubezpieczenia, którą częściowo omówiliśmy w kontekście kredytu hipotecznego. Może ona dotyczyć jednak innych umów – np. zakupu samochodu na kredyt, gdy bank wymaga od kredytobiorcy nie tylko zakupu obowiązkowej polisy OC, ale również AC.
Cesja ubezpieczenia stanowi przeniesienie praw wynikających z umowy – w oparciu o nią ubezpieczyciel zobowiązuje się wypłacić odszkodowanie cesjonariuszowi.
O czym należy pamiętać, zawierając umowę cesji wierzytelności?
Cesja wierzytelności powinna przede wszystkim opierać się na prawidłowo sporządzonej umowie, która będzie zawierała wszystkie niezbędne elementy, łącznie z wartością i przedmiotem cesji oraz terminem przekazania wierzytelności. Warto również pamiętać o zawiadomieniu dłużnika – niedopełnienie tego obowiązku skutkuje najczęściej tym, że będzie on w dalszym ciągu spłacał dług pierwotnemu wierzycielowi. W takiej sytuacji nabywca wierzytelności może domagać się zwrotu pieniędzy od cedenta.
Pamiętaj! Jeżeli zaciągasz kredyt hipoteczny, Twoim obowiązkiem będzie cesja na bank i ubezpieczenie mieszkania. Nie musisz decydować się jednak na ofertę towarzystwa ubezpieczeniowego, które zaproponuje Ci bank udzielający kredytu. Większość banków dopuszcza możliwość zawarcia polisy w innym niż sugerowane przez bank towarzystwie ubezpieczeniowym, dostosowując warunki ochrony do indywidualnych potrzeb, co może okazać się dla klienta o wiele bardziej korzystne. Sprawdź, jak wybrać ubezpieczenie domu lub mieszkania i co może obejmować taka polisa.
